Program edukacji ekologicznej

Mamy tylko jedną Ziemię,

a jej przyszłość zależy od każdego,

na pozór niewielkiego, ludzkiego działania,

zależy od każdego z nas.

Florian Plit

 

OD NAJMŁODSZYCH LAT

Z EKOLOGIĄ ZA PAN BRAT

 Dzielnicowy program edukacji ekologicznej

Wstęp

            Świat przyrody jest fascynujący, piękny i tajemniczy. Dostarcza nam on pozytywnych emocji oraz wzbudza zainteresowanie i podziw, wciąż odkrywamy go na nowo. Obcowanie z przyrodą daje spokój, co jest pewnym rodzajem terapii i dlatego już od najwcześniejszych lat życia człowieka należy tak kształtować jego sposób myślenia i zachowania, aby umiał o nią zadbać. W czasach gwałtownych zmian oraz szybkiego rozwoju cywilizacji  pojęcia: ekologia, edukacja ekologiczna, ochrona środowiska nabierają coraz większego znaczenia.  Zanieczyszczone powietrze, woda, gleba, obumierające drzewa, ginące zwierzęta – „wołają  o pomoc”. Problem ten dotyczy wszystkich mieszkańców naszej Ziemi, dlatego też ochrona środowiska przyrodniczego jest koniecznością.

            Dziecko w wieku przedszkolnym wchodzi w aktywne relacje ze swoim społecznym i przyrodniczym środowiskiem, nawiązuje żywy i silny kontakt z przyrodą, dlatego od najwcześniejszych lat należy rozpocząć już kształtowanie właściwej postawy człowieka wobec środowiska. Poznawanie przyrody, przeżywanie jej piękna i bogactwa, stwarzanie warunków bezpośredniego kontaktu z nią zapewnia dziecku bio-społeczny rozwój. Należy dostarczać mu możliwości poznawania przyrody poprzez aktywny i bezpośredni kontakt z nią i jej zjawiskami. Przedszkolak powinien obserwować, badać, eksperymentować. Dzięki temu stosunek dziecka do obiektów przyrodniczych, ekosystemów stanie się bardziej osobisty. Edukacja z zakresu ochrony oraz kształtowania środowiska człowieka powinna więc stanowić składową część działalności dydaktyczno –wychowawczej nauczyciela i rodziców.                                                                                         

Pracując w parciu o program ekologiczny „Od najmłodszych lat z ekologią za pan brat", mamy możliwość wprowadzić dzieci w świat najbliższego nam środowiska przyrodniczego. Program powinien zainspirować nauczycieli do stosowania nowatorskich form i metod pracy, a także integrowania poszczególnych obszarów edukacyjnych. Tematy oraz sposoby realizacji programu mają przede wszystkim pobudzić dzieci do samodzielnego działania, poszukiwania i myślenia. Głównym zadaniem podczas realizacji treści zawartych w tym programie jest, aby potrzeba poznania wynikała  z zainteresowania samego dziecka. Poznawanie świata za pomocą działania i zmysłów jest dla niego sprawą naturalną. Gdy w wieku przedszkolnym wpoimy dzieciom umiłowanie przyrody, to będzie im ono towarzyszyć w ciągu całego życia.  

Założenia programu

            Dzieci są aktywnymi obserwatorami tego, co się wokół nich dzieje i nie mają jeszcze wykształconych złych przyzwyczajeń. Nabywanie przez dziecko świadomości ekologicznej, odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony i poprawy środowiska człowieka, wymaga systematycznego i celowego działania nauczyciela.

            Program „Od najmłodszych lat z ekologią za pan brat" przeznaczony jest dla  dzieci w wieku 5-6 lat, uczęszczających do wolskich przedszkoli w roku szkolnym 2020/2021.

Zawarte w programie treści zostały podzielone na propozycje/tematykę działań planowanych w kolejnych miesiącach. Mogą być one jednak realizowane w dowolnej kolejności i modyfikowane przez nauczycieli, którzy zechcą wnieść do niego własne pomysły. Należy umożliwić dzieciom, na różnych poziomach, poszerzanie i pogłębianie wiadomości zgodnie z ich wzrastającymi możliwościami intelektualno – percepcyjnymi. Dobierać metody i formy w taki sposób, aby zajęcia i podejmowane działania były ciekawe, pobudzały do myślenia, poszukiwania, a przede wszystkim do działania.                                  

            Założenia oraz proponowane działania w programie „Od najmłodszych lat z ekologią za pan brat" są  zgodne z podstawą programową wychowania przedszkolnego zawartą w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r.

Cele główne:

  • Rozbudzanie u dzieci zainteresowań przyrodniczych; dostrzeganie i poznawanie piękna otaczającej nas przyrody;
  • Kształtowanie i podejmowanie działań na rzecz ochrony środowiska w tym kształtowanie postawy ekologicznej;
  • Poszerzenie oferty dydaktycznej wolskich oddziałów przedszkolnych;
  • Integrowanie wolskich środowisk oświatowych.

Cele szczegółowe programu:

  • Uświadomienie znaczenia i piękna otaczającego środowiska naturalnego;
  • Zdobywanie, pogłębianie i utrwalanie wiadomości na temat życia roślin i zwierząt;
  • Rozwijanie poczucia troski i odpowiedzialności o obecną i przyszłą jakość życia (stan środowiska przyrodniczego) na Ziemi;
  • Aktywne uczestnictwo w poznawaniu przyrody poprzez bezpośrednią obserwację, eksperymentowanie, poszukiwanie; formułowanie wniosków i spostrzeżeń;
  • Zapoznanie z przyczynami i skutkami zanieczyszczenia środowiska (wód, powietrza, gleby);
  • Zapoznanie z zasadami i sposobami ochrony środowiska przyrodniczego (i rozumienie konieczności ich przestrzegania); 
  • Włączanie w akcje i działania proekologiczne;
  • Kształtowanie właściwych nawyków (oszczędzanie wody, energii, segregowanie odpadów – w celu recyklingu, itp.);
  • Wdrażanie do podejmowania działań ekologicznych w najbliższym otoczeniu i we własnym życiu;
  • Stwarzanie możliwości oddziaływania poprzez edukację dzieci na inne osoby (członków rodzin dzieci, innych ludzi);
  • Poszerzanie zasobu słownictwa o znaczeniu przyrodniczo-ekologicznym;
  • Wdrażanie do wyrażania swojego rozumienia świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w najbliższym otoczeniu za pomocą komunikatów werbalnych i pozawerbalnych: tańca, ruchu, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych;
  • Wspieranie wszechstronnego rozwoju dziecka.

Warunki realizacji programu:

 Zajęcia z edukacji ekologicznej powinny odbywać się cyklicznie - jeden raz w tygodniu (w wyznaczonym na stałe dniu).

Formy i metody realizacji programu:

  • Zadania praktyczno-badawcze (sadzenie i pielęgnacja roślin – np. w kąciku przyrody w sali, ogrodzie przedszkolnym);
  • Gry i zabawy dydaktyczne w terenie;
  • Wyjścia i wycieczki (park, las, różne instytucje np. Muzeum Jeździectwa i Łowiectwa);
  • Organizowanie spotkań z ekspertami (przedstawicielami instytucji), których praca związana jest ze środowiskiem przyrodniczym i jej ochroną;
  • Przekazy literackie: opowiadanie, wiersze itp.;
  • Zabawy tematyczne, dydaktyczne, badawcze, eksperymenty;
  • Pogadanki, dyskusje, „burza mózgów”;
  • Zabawy i zajęcia o tematyce przyrodniczej i ekologicznej z wykorzystaniem środków multimedialnych (filmy, tablica interaktywna, różnego rodzaju programy komputerowe, magiczny dywan - podłoga interaktywna,  itp.);
  • Zabawy z piosenką o treści ekologicznej, przyrodniczej;
  • Udział w ogólnopolskich akcjach i działaniach na rzecz ochrony środowiska;
  • Promowanie przez przedszkola działań na rzecz ochrony środowiska np. poprzez przygotowywanie i prezentację przedstawień o treści przyrodniczej i ekologicznej; (np. dla dzieci z innych przedszkoli szkół, rodziców);
  • Przygotowywanie i umieszczanie w widocznych miejscach tzw. EKO – plakatów, stworzenie EKO – kącików/ EKO- tablic;
  • Przygotowywanie konkursów dla dzieci o tematyce przyrodniczej  i ekologicznej;
  • Spotkania, warsztaty, szkolenia dla nauczycieli realizujących program;
  • Fotorelacje placówek z realizacji programu na stronach  Urzędu Dzielnicy Wola oraz własnych;
  • Realizacja projektu badawczego „Ekologia”;
  • Zorganizowanie wewnątrzprzedszkolnych konkursów dla dzieci i rodziców: plastycznych, recytatorskich, wokalnych w dowolnym terminie (do wyboru);
  • „Ekologiczna choinka” w Urzędzie Dzielnicy Wola – ekologiczne ozdoby choinkowe przygotowane przez dzieci z wolskich placówek oświatowych;
  • „ Eko – moda na Balu Ekologa” – Powitanie Wiosny w OSIR;
  • Dzielnicowy Konkurs Plastyczny „Coś ciekawego z materiału odpadowego” – kwiecień 2021;
  • „Dzień Wolskiego Ekologa” – rejonowe zabawy terenowe podsumowujące realizację całorocznych działań (dyplom, odznaka „Wolski Ekolog”) –  21 maj 2021r.

 

Proponowane działania/tematyka

Termin realizacji

  • Organizowanie w salach stałych kącików przyrodniczych z eksponatami przyrody ożywionej i nieożywionej, dostosowanymi do aktualnej pory roku lub omawianych z dziećmi tematów;
  • Gromadzenie literatury o tematyce przyrodniczej, przyrządów do zabaw i działań badawczych (np. lupy, pipety, menzurki itp.);
  •  Segregowanie z dziećmi odpadów zgodnie z aktualnymi zaleceniami;

Cały rok szkolny

  • Spacer w najbliższej okolicy przedszkola w celu obserwacji i poszukiwania pojemników do recyklingu;
  • Udział w ogólnopolskiej akcji SPRZATANIE ŚWIATA (24 września)  - porządkowanie ogrodu przedszkolnego i najbliższej okolicy;
  • Utworzenie wspólnie z dziećmi „KODEKSU –  MAŁEGO EKOLOGA” – prawa i obowiązki;
  • Organizowanie w przedszkolu zbiórki np. makulatury, baterii, zakrętek itp.;
  • Utworzenie w ogrodzie przedszkolnym KOMPOSTOWNIKA – wykorzystywanie odpadów organicznych;
  • Organizowanie zabaw i zajęć plastycznych z wykorzystaniem surowców wtórnych;

Wrzesień

  • Spacery i wycieczki po najbliższej okolicy przedszkola – obserwacja jesiennej przyrody;
  • Gromadzenie w kącikach przyrody tzw. „Darów Jesieni” (dary lasu, warzywa, owoce);
  • „Zdrowie na talerzu” – zajęcia kulinarne z wykorzystaniem sezonowych warzyw lub owoców;
  • Wykorzystywanie materiału przyrodniczego do zajęć dydaktycznych wg pomysłu nauczyciela (np. prac plastycznych, zabaw matematycznych – przeliczanie, porównywanie, klasyfikowanie, zabaw muzyczno-rytmicznych itp.);
  • Spacer do parku, lasu – zapoznanie z zasadami właściwego zachowywania się w parku, lesie;
  • Obchody Święta Drzewa (10 października) – np. posadzenie drzewka    w ogrodzie przedszkolnym;

Październik

  • Znaczenie lasów i drzew w życiu zwierząt i ludzi; 
  • „Lasy w niebezpieczeństwie!” – zapoznanie ze sposobami ochrony drzew; Eksperyment „Jak powstaje papier czerpany?”; 
  • Las – dom ptaków i zwierząt - przygotowania zwierząt do zimy;
  • Udział w zajęciach o tematyce przyrodniczej i ekologicznej organizowanych przez różne instytucje np. w Muzeum Jeździectwa i Łowiectwa;
  • Parki, rezerwaty – wyjaśnienie pojęć; zapoznanie z wybranymi chronionymi gatunkami roślin i zwierząt;

Listopad

  • Spacery w najbliższej okolicy przedszkola – obserwacja zmian zachodzących w zimowym krajobrazie;
  • Podejmowanie działań na rzecz pomocy zwierzętom:
  • „Poznajemy gości zimowej stołówki” – poznanie ptaków zimujących w Polsce, zakładanie karmników; dokarmianie ptaków podczas złych warunków atmosferycznych;
  •  Organizacja zbiórki karmy i potrzebnych rzeczy dla zwierząt ze schronisk;
  • „Choinka dla zwierząt” – wycieczka do Puszczy Kampinoskiej;
  • „Ekologiczna choinka” – wykonanie ozdób choinkowych z naturalnych surowców (lub wtórnych);

Grudzień

  • „Skąd bierzemy prąd?” – poznawanie źródeł pozyskiwania energii i rodzajów elektrowni;
  • Zasady oszczędzania energii (np.: ciepło – zakręcanie kaloryferów podczas wietrzenia, energia świetlna  - używanie energooszczędnych żarówek, wyłączanie urządzeń na tzw. standy (czuwaniu); fotowoltanika, paliwo ekologiczne – z odpadów, odłączanie z kontaktów zbędnych urządzeń elektrycznych, oświetlanie  wybranych miejsc na czujniki tzw. fotokomórki itp.);
  • „Energia w naszym przedszkolu” – spacer po pomieszczeniach przedszkolnych w poszukiwaniu urządzeń działających na prąd; wdrażanie do poszanowania energii elektrycznej;
  • Teatrzyk cieni – eksperymentowanie ze światłem;

Styczeń

  • „Woda w różnej postaci”  - zapoznanie z różnymi stanami skupienia wody (śnieg, lód, para, ciecz); doświadczenia ze śniegiem, lodem - zwrócenie uwagi na zanieczyszczenia;
  • „Komu i do czego potrzebna jest woda?” – poznawanie znaczenia wody w życiu człowieka, roślin i zwierząt;
  • „Dlaczego pada deszcz?” - poznanie obiegu wody w przyrodzie. Wyjaśnianie pojęcia „kwaśny deszcz” i jego negatywnego skutku;
  • „Chore rzeki i jeziora”  - zapoznanie z przyczynami zanieczyszczenia wód i sposobami jej ochrony oraz jej oczyszczania;
  • „Kącik małego badacza” – zabawy badawcze z wodą (rozpuszczanie różnych substancji w wodzie, barwienie wody, parowanie i skraplanie, „co pływa, co tonie”, krystalizacja soli i cukru itp.);
  • Zabawy na śniegu i lodzie – przestrzeganie bezpieczeństwa zabaw;
  • „Oszczędzamy wodę” – poznanie sposobów oszczędzania; projektowanie plakietek, umieszczanie ich przy kranach w przedszkolu  i domu;

Luty

  • Światowy Dzień Dzikiej Przyrody (3 marca);
  • „W poszukiwaniu wiosny” – spacery w najbliższej okolicy, obserwacja przyrody;
  • „Wiosna na parapecie” – założenie hodowli roślin: siane rzeżuchy, owsa, kwiatów, sadzenie cebuli itp.; pielęgnacja oraz obserwacja wzrostu roślin;
  • „Czego do życia potrzebuje roślina?” – eksperymenty i doświadczenia z wodą i światłem;
  • Obchody Pierwszego Dnia Wiosny - przygotowanie „EKOLOGICZNEJ MARZANNY” (z odpadów, surowców wtórnych);

Marzec

  • Międzynarodowy Dzień Ptaków (1 kwietnia) - poszukiwanie i obserwacja ptaków w ogrodzie przedszkolnym, poznanie wyglądu i nazw wybranych ptaków, ich zwyczajów, jesienne migracje, wiosenne przyloty, budowanie gniazd;  rysowanie, malowanie, konstruowanie ptaków wg pomysłów dzieci itp.);
  • „ Co to jest gleba?” – wyjaśnienie pojęcia; Komu i do czego jest potrzebna? – burza mózgów;
  • „Zanieczyszczenia gleby i sposoby jej ochrony” – pogadanki, prelekcje, filmy itp.;
  • Prace w ogrodzie przedszkolnym: sianie i sadzenie kwiatów, warzyw na wyznaczonych rabatach i klombach – pielęgnacja i obserwacja wzrostu roślin;
  • Obchody Międzynarodowego Dnia Ziemi (22 kwietnia) – udział w akcji „GODZINA DLA ZIEMI” -  przygotowanie i umieszczenie w widocznych miejscach plakatów informujących o organizowanej akcji;
  • Wystawka prac z okazji obchodów Dnia Ziemi;

Kwiecień

  • Zabawy w plenerze – obserwacje przyrodnicze (z wykorzystaniem lup) owadów, roślin;
  • Dzień Niezapominajki – 15 maja;
  •  „Co to jest powietrze?” – poszukiwanie odpowiedzi;
  • „Szukaj wiatru w polu”  - zabawy z wiatrem, eksperymenty, doświadczenia;
  • „Chore powietrze” – zapoznanie z przyczynami zanieczyszczenia powietrza i sposobami jego ochrony; 

Maj

  • Dzień Ochrony Środowiska (5 czerwca);
  • Wycieczka całodniowa do gospodarstwa agroturystycznego (lub innego miejsca przyrodniczego) - poznawanie zwierząt hodowanych na wsi oraz wyrobów z własnej ekologicznej hodowli; zabawy na łonie natury;
  • „Eko piknik” z udziałem rodziców z okazji Dnia Dziecka, Święta Rodziny itp.

Czerwiec

Obszar ewaluacji:

Ewaluacja pozwoli sprawdzić czy zamierzone cele zostały osiągnięte i czy podjęte działania przyniosły zamierzone efekty. Pozwoli to na wyciągnięcie wniosków oraz kontynuowanie i poszerzanie działań. W celu sprawdzenia skuteczności i przydatności  realizacji programu dane do ewaluacji będą pozyskiwane poprzez:

  • sprawozdania z placówek;
  • bieżące fotorelacje z podjętych działań.


Kontakt

Przedszkole Nr 403 w Warszawie

Góralska 1
01-112 Warszawa

tel: 22 837 17 05
e-mail: p403@eduwarszawa.pl

Mapa dojazdu

× Ta strona używa plików cookies. Dowiedz się o celach i zasadach ich wykorzystywania.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z ustawieniami swojej przeglądarki.